بیست و هفتمین نشست از سلسله نشستهای ایدهپردازی و نوآوری در علوم انسانی اسلامی (نشان) به همّت نمایندگی منا در استان سمنان و توسط ایدهپرداز محترم آقای ایمان احمدزاده با موضوع «نظریه زیربنا-روبنا: خاستگاه، اهمیت و بررسی ریشه خلا نظریه پردازی در میان پیشگامان اقتصاد اسلامی» و با حضور دکتر عرفانی، دکتر سعادت، دکتر اسماعیلی و دکتر کاشیان مورخ ۲۲/ ۸/ ۱۳۹۶ در تالار دانش دانشگاه سمنان برگزار شد.
در ابتدای این جلسه دکتر عبدالمحمد کاشیان (عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه سمنان و نماینده منا در استان سمنان) ضمن خیر مقدم به مهمانان، به تشریح اهداف و راهبردهای منا در استان سمنان پرداخت و حمایت ویژه از ایده پردازان جوان را از اهداف اصلی منا برشمرد.
در ادامه آقای ایمان احمد زاده (دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه سمنان) به عنوان ایده پرداز به بیان ایده خود پرداخت. در ابتدا ایشان به این موضوع اشاره کردند که بررسی تاثیر متقابل هر یک از نظامهای اقتصادی، فرهنگی و سیاسی به عنوان خرده نظامهای یک نظام اجتماعی نقش قابل توجهی در گزینش و تعیین اولویت سیاست های مربوط به اصلاح امور اجتماعی دارد. در ادامه ایشان بیان داشتند در حالی که بررسی این موضوع در اندیشههای مارکسیستی و نئو مارکسیستی جایگاه ویژهای دارد و در قالب نظریه زیربنا-روبنا ادبیات قابل توجهی را به خود اختصاص داده است، در اندیشههای لیبرال این نوع تفکر بسیار کمرنگ است و به همین نسبت در اندیشههای متفکران مسلمان جایگاه چندانی ندارد و این درحالی است که پرداختن به این نظریه تاثیر قابل توجهی در حوزه های مربوط به علوم انسانی اسلامی دارد.
وی اشاره کرد که ادعای مقاله این است که از آنجا که نظریه زیربنا روبنا حاصل یک تفکر دیالکتیکی و در نتیجه منبعث از نظریه ماتریالیسم تاریخی است، متفکران مسلمان صرفا با نقد دیالکتیک و ماتریالیسم تاریخی دلالتهای مهم این نظریه را به دست فراموشی سپردهاند و با صرف نقد کردن صورت مساله، در مورد دلالتهای بسیار مهم بعدی این نظریه، سکوت پیشه کردهاند و این درحالی است که در مقام اجرا و نظر نیاز به یک نظریه در این باره احساس میشود. در ادامه ایشان با تبیین نظر شهید صدر و شهید مطهری به اثبات مدعای خود پرداختند.
در ادامه دکتر عرفانی (عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه سمنان) به بیان نظرات خویش پرداختند. ایشان ضمن اینکه برگزاری این جلسات را امر مبارکی دانستند، به بررسی ایده مطرح شده پرداختند. ایشان ضمن منسوخ دانستن نظر مارکس به دلالت های مهم نظریه زیر بنا روبنا اشاره کردند و بیان داشتند که در مقام سیاست گذار اجتماعی لازم است وزن هر یک از این خرده نظام ها در سیاستگذاری تعیین شوند. ایشان این ایده را مطرح کردند که از صدر اسلام تاکنون قدرت خرده نظام های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در هر دوره ای متغیر بودند و فرضیه ای را مطرح کردندکه در ابتدای اسلام قدرت فرهنگی و بعد ها ممکن است خرده نظام های سیاسی و اقتصادی تاثیر گذار تر باشند و از آقای احمدزاده خواستند که در ادامه بر این موضوع تمرکز نمایند.
بعد از اظهارات دکتر عرفانی نوبت به دکتر سعادت (عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه سمنان) رسید. ایشان مهمترین خلا این نظریه را در توجه نکردن به ظرف مکان و ظرف زمان اندیشه مارکسیستی دانستند و ایده پرداز را به توجه داشتن به این نکته دعوت کردند.
در ادامه دکتر اسماعیلی (عضو هیات علمی گروه معارف دانشگاه سمنان) به بررسی مقوله های شرعی این نظریه پرداختند و در ورود مبنایی این نظریه به اقتصاد اسلامی تردید کردند. با این حال ایشان بیان داشتند که بررسی آیات و روایات می تواند نشانه های دقیقی در شیوه های تاثیر گذاری داشته باشد.
در پایان جلسه دکتر کاشیان ضمن جمع بندی مطالب مطرح شده، با دعوت از دکتر دامغانیان (ریاست دانشکده اقتصاد و مدیریت سمنان) گواهی ایدهپردازی و هدیه منا به ایدهپرداز را تقدیم کردند و بدین ترتیب بیست و هفتمین نشست منا به کار خود پایان داد.
دیدگاهتان را بنویسید