به گزارش روابط عمومی مَنا بیست و دومین نشست از سلسله نشست‌های ایده‌پردازی و نوآوری در علوم انسانی اسلامی (نشان) توسط ایده پرداز محترم جناب آقای نسیم قباشی با موضوع «تحلیل و نقد رویکرد دکتر داوری اردکانی به برنامه ریزی توسعه» و با حضور اساتید و دانشجویان مورخ ۱۷/ ۵/ ۱۳۹۶ در نهاد نمايندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه شيراز برگزار شد.

   در ابتدای نشست دکتر مجتبی جاویدی (نماینده مَنا در فارس و هرمزگان و مدیر نشست) به اساتید خوش آمد عرض کرد و سپس آقای قباشی (دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشگاه شهید چمران اهواز) مقاله خود را ارائه داد و بیان کرد: از مهم‌ترین چالش‌های اساسی کشور ایران، برنامه‌ریزی توسعه است. در هفتاد سال گذشته بیش از دوازده برنامه توسعه اقتصادی-اجتماعی در قالب‌های مختلف نوشته‌شده است ولی تاکنون ثمره‌ی متناسب با ایران اسلامی-ایرانی نداشته است. با توجه به مطرح‌شدن الگوی پیشرفت اسلامی-ایرانی در سال‌های گذشته اهمیت و ضرورت دارد که با نگاهی عمیق و بنیادی به علت‌ها، عوامل و موانع توسعه در ایران پرداخته شود تا بتوان راه برون‌رفت از این توسعه‌نیافتگی را یافت.

   ایشان در ادامه افزود: دکتر رضا داوری اردکانی از بزرگ‌ترین فیلسوفان معاصر است که در جای‌جای مقالات و کتاب‌هایشان بر توسعه تأکید می‌کنند ولی برای توسعه شرایط و ضرورت‌هایی بر می‌شمارند. وی هرچند توسعه را امری ناگزیر و قهری می‌داند اما برای تحقق آن شرایطی را می‌سنجد که تاکنون در کشور بدان توجه نشده است.

   از نگاه وی طرح توسعه با پیش آمدن مشکلات بسط و تحقق تجدد مناسبت دارد یعنی اگر طرح تجدد چنان‌که طراحان آن می‌اندیشیدند واقع‌شده بود، دیگر نیازی به توسعه نبود. وقتی توسعه تجدد به مانع برخورد و درعین‌حال در کار عالم متجدد نیز وقفه‌ها و خلل‌هایی ظاهر شد توسعه به‌عنوان متمم تجدد و برنامه‌ریزی تحول اقتصادی-سیاسی-اجتماعی و فرهنگی ابتدا در میان علمای اقتصاد و سپس در تمام حوزه‌های علوم اجتماعی و بالاخره در فلسفه مطرح شد و اهمیت پیدا کرد. حال برای اینکه توسعه در کشورهای درحال‌توسعه بخواهد موفق باشد، شرایطی لازم است، تا آن شرایط شکل نگیرد، توسعه هیچ‌گاه اتفاق نمی‌افتد.

  قباشی در ادامه گفت: در این مقاله سعی می‌شود به ارائه چارچوب فکری و نظام‌مند دکتر رضا داوری اردکانی در رویکرد ایشان به برنامه‌ریزی توسعه پرداخته شود و آن را تحلیل و نقادی کرد. بر همین اساس موانع و دلایل عدم توسعه و همچنین شرایط لازم جهت تحقق توسعه گفته شده و در آخر به نقش سنت و ارزش‌ها در توسعه و امکان‌یابی تحقق آن از دیدگاه ایشان به بحث گذاشته می‌شود.

   در ادامه دکتر سید عقیل حسینی (نماینده منا در استان کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان و بوشهر و عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج)، به عنوان داور نشست، گفت جهت اصلاح و تکمیل مقاله لازم است موارد ذیل مدّنظر قرار گیرد:

1. به نظر می‌رسد عنوان مقاله به «بازسازی اندیشه دکتر داوری اردکانی در زمینه برنامه‌ریزی توسعه» تغییر یابد و در این مرحله تمرکز اصلی بر اندیشه‌های ایشان باشد و انشاالله در کارهای بعدی وارد حوزه نقد شوید.
2. گرچه به مبنای توسعه در نسبت با تجدد پرداخته شده ولی ضرورت دارد به صورت عمیق تر به مبادی توسعه پرداخته شود و جایگاه مبانی تجدد از قبیل اومانیسم و سوژکتیویسم و نگاه ریاضی و مکانیکی به عالم در شکل‌گیری مفهوم توسعه نشان داده شود.
3. فهم دقیق تر اندیشه های دکتر داوری اردکانی مستلزم شناخت نظام جامع فکری ایشان است و از این رو ضرورت دارد ابتدا درکی از نظام فکری ایشان ارائه شود تا در قالب آن مبحث توسعه و برنامه‌ریزی درک شود.
4. مباحث انتقادی وارد به این نگاه فلسفی بایستی به صورت کامل‌تری مطرح شود که البته مستلزم شناخت عمیق مبانی تمدّن اسلامی و مبادی اندیشه دینی و نوع نگاه دین به دنیا، علم و… است.
5. نسبت این اندیشه با الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت بایستی مورد مداقّه و دلالت‌های آن برای الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت تبیین گردد و همچنین نقدهای وارده به این رویکرد از منظر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت تشریح شود.
6. توصیه می‌شود «دلالت‌های اقتصادی» این رویکرد فلسفی به توسعه به صورت دقیق تبیین شود. اگر این نگاه فلسفی را بپذیریم، «برنامه‌ریزی اقتصادی» به چه صورت در خواهد آمد.

   در ادامه، دکتر روح الله شهنازی (عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز) دیگر داور بیست و دومین نشست علمی، مهمترین نظرات خود را چنین بیان کرد:

1. نقدی ارائه نشده و صرفاً بازطراحی است.
2. کارهای دیگری که در این حوزه انجام شده (برنامه‌ریزی توسعه از دیدگاه دکتر داوری اردکانی) بررسی دقیق شود.
3. در نقد دیدگاه به مبانی فلسفی‌ای که منجر به جبرگرایی می‌شود، پرداخته شود.
4. نقد نظرات دکتر داوری جای کار بسیار دارد.

     در پایان نشست، ایده‌پرداز محترم به توضیحاتی در رابطه با نقدهای اساتید داور پرداخت و مقرر گردید پیشنهادات اساتید در اصلاح و تکمیل مقاله مدّنظر قرار گیرد.

                                                                 پاورپوینت نشان۲۲