به گزارش روابط عمومی مَنا بیست و پنجمین نشست از سلسله نشست‌های ایده‌پردازی و نوآوری در علوم انسانی اسلامی (نشان) با حضور دکتر صادقی و دکتر موسوی اصل به عنوان اساتید داور و دکتر جاویدی به عنوان مدیر نشست با موضوع «ارزیابی انتقادی تأثیر فلسفه روشنگری کانت بر نظام حقوق عمومی مدرن در ایران» توسط ایده‌پرداز سرکار خانم ملیحه مسعودی مورخ ۴/ ۶/ ۱۳۹۶ در مجتمع غدیر شیراز برگزار شد.

در ابتدای نشست دکتر جاویدی (نماینده مَنا در استان‌های فارس و هرمزگان و مدیر نشست) به اساتید خوش آمد عرض کرد و گفت هدف از برگزاری این نشست‌های علمی شناسایی و حمایت از ایده‌پردازان جوان در حوزه علوم انسانی اسلامی است. سپس خانم ملیحه مسعودی (کارشناس ارشد حقوق عمومی دانشگاه تهران) به ارائه ایده خود پرداخت و گفت: کانت بزرگ‌ترین فیلسوف قرن هیجدهم غرب است که در بین تبیین‌های مرسوم از مبانی روشنگری مدرن برجسته‌ترین تبیین را ارائه می‌کند و نظر او در باب بنیاد روشنگری،  جریان فکری غرب را دگرگون می‌کند. از طرف دیگر او در باب مبانی مدرنیته، سعی می‌کند که به شکلی منظومه‌ای و هماهنگ بنیادهای تفکر جدید را در نسبتی بی‌بدیل با یکدیگر روشن نماید.

مسعودی در ادامه به ویژگی دیگر فلسفه کانت برای انتخاب در این تحقیق پرداخت و گفت: ویژگی دیگر فلسفه کانت برای انتخاب در این تحقیق این است که در فلسفه کانت تمامی مفاهیم پایه مدرن را می‌توان یافت و نسبت آن‌ها را با لحاظ عقلانیت روشنگری مورد ارزیابی قرار داد و لذا پارادایم فکری مستقل حاکم بر نظام حقوق عمومی مدرن در این اندیشه خود را منعکس می‌نماید.

ایده‌پرداز بیست و پنجمین نشان در ادامه خاطرنشان کرد: منظور ما از نظام حقوق عمومی مدرن، منظومه تمامی ابعاد نظری و ساختاری است که در شکل‌گیری و توسعه حقوق عمومی مدرن در ایران در تاریخ معاصر تحقق یافته است. نظام حقوق عمومی مدرن در ایران ابعاد نظری و ساختاری متعددی دارد اما آنچه در این تحقیق بر آن تمرکز گردیده است عناصری اصلی است که در استخوان‌بندی نظام حقوق عمومی نقش تعیین کننده‌ای دارد و در لایه‌های بنیادین  و کاربردی و ساختاری حقوق عمومی حضور دارند.

خانم مسعودی در ادامه عناصر نظام حقوق عمومی مدرن را که در این تحقیق مورد ملاحظه بوده‌اند، این چنین برشمرد: آزادی، حاکمیت قانون، حقوق ملت و سکولاریزم. بنابراین به شکل عینی و ملموس عناصر گفته شده شاخص‌های نشان دادن تاثیرپذیری نظام حقوق عمومی ایران از اندیشه‌ی روشنگری خواهند بود.

منظور از ارزیابی انتقادی نقد فلسفه روشنگری کانت نیست بلکه منظور اوّلاً نقد شکل‌گیری نظام حقوق عمومی مدرن  مبتنی بر اندیشه روشنگری کانتی در تاریخ معاصر در نسبت آن با سنت اسلامی است و ثانیاً ارزیابی انتقادی امکان فلسفی ابتنای حقوق عمومی در یک فرهنگ اسلامی بر مبانی فلسفی روشنگری کانت است.

مسعودی در جمع‌بندی ایده خود گفت: بنا بر آنچه گفته شد هدف ما در واقع نقد و تحلیل امکان شکل‌گیری نظام حقوقی مطلوب فرهنگ ایرانی اسلامی بر پایه فلسفه روشنگری است و  این ایده‌ی بسیاری از متفکرین حقوقی معاصر است . در واقع این ایده مقدمه‌ای است بر ضرورت توجه بیشتر به سنت‌های اسلامی در نظام سیاسی ، به گونه‌ای که عدم امکان استقرار نظام حقوق عمومی مبتنی بر اندیشه‌ی مدرن ، ضرورت التفات به اندیشه‌ی اسلامی و اتکای بر آن را بیش از پیش اثبات می‌نماید.

در ادامه دکتر سید سعید موسوی اصل (مدیر گروه پژوهشگاه قوه و معاون گروه فلسفه دانشگاه باقرالعلوم «علیه السلام») به عنوان استاد داور نشست، گفت جهت اصلاح و تکمیل مقاله لازم است موارد ذیل مدّنظر قرار گیرد:

1. موضوع انتخاب شده، موضوع بسیار ضروری است؛ چرا که عموماً پژوهش‌های نظری تاریخی در این راستا صبغه‌ی روشنفکری سکولار دارند و عموماً به حاشیه رفتن رویکرد دینی و موازنه‌ی اندیشه‌ی اسلامی در حقوق عمومی و اندیشه‌ی سیاسی ایران معاصر منتج می‌شود. بنابراین رویکرد ایده‌پرداز محترم که دفاع از سنت اسلامی و نقد جدی روشنفکری سکولار در شکل‌گیری حقوق عمومی ایران می‌باشد نوآورانه و بدیع است.
2. به لحاظ گستره‌ی مستندات لازم است منابعِ با جهت‌گیری متفاوت از این ایده هم ملاحظه شده و مستندسازی شود. ایده‌پرداز محترم بیشتر منابعی را که در استنادات ملاحظه فرموده‌اند هم‌راستا با ادعای پژوهشی ایشان است و برای بهتر شدن پژوهش، لازم است رویکردهای نظریه‌پردازان مخالف را آورده و نقد نمایند.
3. به نظر می‌رسد موضوع باید به «شکل‌گیری حقوق عمومی در ایران» متمرکز باشد نه «نظام حقوق عمومی در ایران»؛ زیرا نظام حقوق عمومی خیلی گسترده است و بازه‌ی تاریخی بعد از انقلاب را هم در بر می‌گیرد، در حالی که ایده‌ی ایشان متمرکز بر شکل‌گیری مفاهیم و نهادهای حقوق عمومی مدرن در ایران است.

در ادامه نشست دکتر صادقی (عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز) به عنوان یکی دیگر از اساتید داور، پیشنهادات خود را در رابطه با بهبود و اصلاح مقاله این چنین مطرح کرد:

1. موضوع انتخاب شده و تسلط شما بر موضوع بسیار خوب است.
2. با توجه به موضوع انتخاب شده لازم است ابتدا مبانی معرفتی کانت تبیین و مبانی معرفتی دینی مرتبط با بحث بیان شود، سپس اشتراکات و اختلافات را این دو دیدگاه را بسنجید و در پیوند با فرآیند تاریخی که منجر به شکل‌گیری حقوق عمومی ایران شد، موضوع را به بحث بگذارید و اشارات تاریخی را که گفتید دلیل بر تحلیل مبانی نظری بیاورید.
3. موضوعی که لازم است در پژوهش شما مورد بررسی قرار گیرد و بسیار مهم است «نقد موقعیت فعلی حقوق عمومی کشور و تآثیرپذیری آن از مبانی معرفت دینی یا مبانی فلسفه کانت» است.
4. موضوعاتی را که اشاره فرمودید هر کدام می‌تواند یک مقاله باشد، مانند: آزادی، حاکمیت قانون و… .

در پایان نشست، ایده‌پرداز محترم به توضیحاتی در رابطه با نقدهای اساتید داور پرداخت و مقرر گردید پیشنهادات اساتید در اصلاح و تکمیل مقاله مدّنظر قرار گیرد.

                                                         پاورپوینت نشان۲۵