به گزارش روابط عمومی منا دوازدهمین نشست از سلسله نشست­های ایده‌پردازی و نوآوری در علوم انسانی اسلامی (نشان) با حضور اساتید و دانشجویان با موضوع «تحلیل نهادهای اجتماعی مبتنی بر اعتبارات اصولی و فلسفی»، ‌روز دوشنبه مورخ ۲۲/ ۹/ ۹۵ در موسسه پژوهشی مطالعاتی مبانی و مدلهای اقتصادی بومی (تسنیم)،‌ ساعت ۱۴:۰۰ تا ۱۶:۰۰ برگزار شد.

در ابتدا دکتر نعمتی(مدیر جلسه و رئیس منا) توضیحانی پیرامون اهداف و روش برگزاری جلسات ایده‌پردازی ارائه داد و گفت هدف مرکز این است که افراد مستعد در حوزه علوم انسانی اسلامی، به راحتی بتوانند ایده خود را مطرح کنند.

در ادامه ایده‌پرداز محترم آقای ناسخیان (پژوهشگر موسسه پژوهشی مطالعاتی مبانی و مدلهای اقتصادی بومی) به ارائه مقاله خود پرداخت و گفت محور مباحث مطرح شده در مقاله عبارت است از:

1. تبیین و تحلیل ساختار نهادهای اجتماعی به لحاظ فلسفی با محوریت مباحث فلسفه عمل و به طور خاص آراء جان سرل. در این تحلیل سه مولفه مهم وجود دارد: پذیرش جمعی، قصدمندی و اعتبار اجتماعی.
2. کاستی‌ها و اشکالاتی که در تحلیل کنش گرایان و فیلسوفان عمل گرا از نهادهای اجتماعی وجود دارد، ضرورت تبیینی جدید را به میان می‌آورد. در مقاله‌ مورد نظر این تبیین براساس نظرات متفکران مسلمان و به طور خاص اصولیون و فیلسوفان مسلمان صورت گرفت.
3. در تبیین جدید کاربرد اعتباریات ابتدا در مباحث وضع در علم اصول مورد نقد و بررسی قرار گرفت. در این خصوص آراء آخوند خراسانی، آیت الله تهرانی و شهید صدر مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله اول توسعه کاربرد وضع، وضع به معنای عمل قصدمند اقتران دو تصویر درنظر گرفته شد. در این حالت وضع لفظ برای معنا حالت خاصی از پیوند دادن دو تصویر به یکدیگر است.

وی در ادامه افزود: بعد از مراحل فوق، مفهوم وضع و اعتبار در فلسفه مورد بحث قرار گرفت. براساس آراء علامه طباطبایی در اعتباریات، وضع اصولی را حالت خاصی از اعتبارات فلسفی درنظر گرفتیم. به این ترتیب گام دوم توسعه در کاربرد وضع، آن را به عنوان یکی از اعتبارات فلسفی درنظر می‌گیرد.

ناسخیان بعد از توضیح محورهای فوق، گفت: دو گامی که در جهت توسعه وضع و اعتبار برداشته شد در ساحت تداعی و تبادر نیز برقرار شد. به این ترتیب تبادر و تداعی نیز به منزله تداعی دو تصویر که پیش از آن با یکدیگر پیوند برقرار کرده بودند، درنظر گرفته شد. به لحاظ فلسفی این تداعی از کارکردهای قوه خیال دانسته شده و این کارکرد مبتنی بر نظریه محاکات در آثار فارابی تحلیل شد. .

در ادامه نشست، دکتر سپهری (عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام))، به عنوان یکی از اساتید داور، مهم‌ترین نظرات خود را این چنین بیان کرد:

الف. آنچه تحت عنوان گام دوم در توسعه وضع برداشته شد، مورد انتقاد است. این گام در واقع پیوند مباحث اعتباریات را به ریشه‌های حقیقی و تکوینی نشان می‌دهد و به منزله پرسشی هستی شناسانه است. به این ترتیب نمی‌تواند به عنوان گامی در توسعه وضع در نظر گرفته شود.

ب. مباحثی که تحت عنوان استنباط از آراء متفکران و از جمله علامه طباطبایی آمده است به تصریح در آثار آنان مورد اشاره قرار گرفته است.

در ادامه یکی دیگر از اساتید داور، دکتر چیت‌سازیان (عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام))، به ارزیابی پرداخت و گفت: فروکاستن نهادهای اجتماعی به اعتبارات و یا سه مولفه عنوان شده در فلسفه عمل، نادیده گرفتن سایر وجوه و ابعاد نهادهاست. تحلیل جامع از نهاد مستلزم بررسی ابعاد فرهنگی، سیاسی و اجتماعی فراتری است. همچنین کاربردها و راهکارهای مبتنی بر این تبیین جدید نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

پس از بیانات اساتید داور، اساتید و اعضای حاضر در جلسه نیز نکاتی را مطرح نمودند. دکتر زریباف بر لزوم پرداختن به شیوه‌های ایجاد و پذیرش اعتبارات جدید در جامعه اشاره نمودند. همچنین دکتر ابوجعفری از لزوم توجه به فناوری‌ها و زیرساخت‌های علمی تغییرات نهادی سخن گفتند. در پایان نشست نیز، ایده‌پرداز جمع بندی مقاله خود را ارائه و به اشکالات مطرح شده، پاسخ داد.

پاورپوینت دوازدهمین نشان